Przedstawiamy słowniczek pojęć dotyczących szyb okiennych. Sprawdź, co warto wiedzieć o szybach, jak odczytywać skróty dotyczące ich parametrów technicznych i na co zwrócić szczególną uwagę, wybierając szyby do swoich okien.

Szyba zespolona

Szyby zespolone stanowią kluczową innowację w budownictwie. Zostały wprowadzone na rynek w latach 50. XX wieku, a około dwóch dekad później weszły do powszechnego użytku, znacznie zwiększając efektywność energetyczną budynków.

Z czego składa się szyba zespolona w oknach

Pakiety szybowe we współczesnych oknach składają się z co najmniej dwóch tafli szkła połączonych ze sobą za pomocą ramek dystansowych i szczeliwa. Przestrzeń między szybami wypełniona jest gazem szlachetnym.

Ciepła ramka

Ramka dystansowa to element, który oddziela szyby znajdujące się w oknie. Ramka dystansowa wykonana z materiałów o niskim przewodnictwie cieplnym określana jest jako “ciepła ramka”. To rozwiązanie ogranicza powstawanie mostków cieplnych i zwiększa termoizolację okna, co przyczynia się do zmniejszenia kosztów ogrzewania i chłodzenia pomieszczeń. Dodatkowo zastosowanie ciepłych ramek zmniejsza ryzyko kondensacji pary wodnej na krawędziach szyb i ramy, zapobiegając powstawaniu pleśni.

Gaz w termoizolacji okien

Gaz szlachetny wypełniający komory międzyszybowe, czyli przestrzeń pomiędzy taflami szkła w pakiecie szybowym, odgrywa kluczową rolę w termoizolacji okien. Najczęściej stosowanymi gazami są argon i krypton. Gazy te są gęstsze od powietrza, dzięki czemu zmniejszają ilość ciepła przekazywanego przez szybę zespoloną

Wpływ zastosowanego gazu na współczynnik przenikania ciepła U

Przewodność cieplna powietrza U wynosi 0,026 W/(mK). Jeśli powietrze w komorze międzyszybowej zastąpimy gazem o niższym przewodnictwie, zmniejszymy straty ciepła przez okna. Argon ma przewodność cieplną 0,018 W/(mK), czyli o 33 proc. niższą niż powietrze. Natomiast krypton ma przewodność 0,009 W/(mK), czyli aż o 64 proc. niższą niż powietrze.

W jakich oknach stosowany jest krypton, a w jakich argon?

Krypton jest rozwiązaniem wielokrotnie droższym niż argon, z tego powodu stosuje się go wyłącznie w projektach, które wymagają jednocześnie zastosowania wąskich pakietów szybowych oraz zachowania wysokiej izolacyjności cieplnej. Najczęściej stosuje się go w komorach szybowych o szerokości 10-12 mm.

Rodzaje szkieł stosowanych do produkcji okien

Szkło płaskie float

Szkło float to podstawowy materiał stosowany w budownictwie. Charakteryzuje się płaską powierzchnią i wysoką przeziernością. Szkło float powstaje w wyniku procesu produkcji ciągłej wstęgi szkła, której jednakowa grubość uzyskiwana jest dzięki sile grawitacji. Proces ten, zwany też od nazwiska jednego z wynalazców procesem Pilkingtona, został opatentowany w 1959 roku. Szkło produkowane tą metodą jest prawie idealnie płaskie, nie ma zniekształceń i wad optycznych.

Wcześniej dominującymi technikami produkcji szkła było ciągnięcie pionowe lub walcowanie. Szkło ciągnięte charakteryzowało się falistą powierzchnią, często zawierało pęcherze i odpryski oraz zniekształcało obraz widziany przez szybę. 

Proces float, opracowany pierwotnie dla szkła o grubości 6 mm, pozwala obecnie na produkcję szkła o grubości od 0,4 do 25 mm.

Szyba thermofloat

Thermofloat to nazwa szyb ciepłochronnych, produkowanych metodą float, wyposażonych w powłoki niskoemisyjne. Powłoki te składają się z warstw metali oraz tlenków metali nanoszonych na szkło metodą katodowego napylania magnetronowego. Kluczowe warstwy zawierają srebro, które odpowiada za właściwości przepuszczania i odbijania światła oraz energii cieplnej, zapewniając jednocześnie trwałość całej powłoki. Całkowita grubość powłok wynosi zwykle około 100 nm. Powłoki niskoemisyjne są stosowane przede wszystkim w celu poprawy efektywności energetycznej budynków oraz kontroli odbicia światła.

Szkło przeciwsłoneczne (absorpcyjne)

Jego podstawową funkcją jest redukcja przenikania energii słonecznej do wnętrza budynku. Szkła absorpcyjne to szkła barwione w masie szklanej na kolory: niebieski, brązowy, szary lub zielony.

Szkło refleksyjne

Szkło refleksyjne, w przeciwieństwie do absorpcyjnego, może występować także w opcji bezbarwnej. Szkło to jest pokryte cienką powłoką z tlenku metalu, co nadaje mu właściwości odbijające. Szkło refleksyjne skutecznie ogranicza przenikanie energii słonecznej do wnętrza budynku.

Szkło selektywne

Szkło selektywne jest wiele razy powlekane tlenkami metalu. Skuteczne odbija światło, ograniczając tym samym przenikanie energii słonecznej. Dodatkowo charakteryzuje się wysoką ciepłochronnością, czyli sprawia, że ciepło “nie ucieka” z wnętrza budynku.

Szkło hartowane (ESG)

Szkło hartowane, branżowo określane również skrótem ESG (z jęz. niem. Einscheiben-Sicherheitsglas), charakteryzuje się zwiększoną wytrzymałością. Dzięki procesowi hartowania struktura szkła ulega zmianie, co prowadzi do wzrostu naprężeń wewnętrznych i zwiększa odporność na zginanie. W przypadku rozbicia szkło hartowane rozpada się na małe, tępe kawałki, minimalizując ryzyko zranienia się osób znajdujących się w pobliżu zdarzenia. Ze względu na te właściwości szkło hartowane jest polecane do miejsc, w których istnieje wysokie ryzyko rozbicia szyby lub szyba jest narażona na silne nasłonecznienie.

Szkło termicznie wzmocnione (półhartowane, TVG)

Szkło półhartowane, znane też jako TVG (z niem. Teilvorgespanntes Glas) jest wzmacniane podobnym procesem do hartowania, ale schładzanie jest przeprowadzane z wolniejszą intensywnością. Na skutek schładzania powietrzem powstają naprężenia ściskające, co podwyższa wytrzymałość szkła. W przypadku stłuczenia szkło półhartowane rozpada się na większe kawałki, które klinują się wzajemnie i dzięki temu zmniejsza się ryzyko wypadnięcia szkła z ramy.

Bezpieczne szkło warstwowe laminowane (VSG)

Skrót VSG pochodzi od niemieckiego terminu Verbund-Sicherheitsglas i oznacza szkło bezpieczne, które powstaje po połączeniu co najmniej dwóch tafli szkła specjalną folią PVB (skrót z ang. Poly-Vinyl-Butyral). Szkło VSG w razie rozbicia nie rozsypuje się, tylko pozostaje w ramie okna, a pęknięcia tworzą na tafli charakterystyczny wzór pajęczyny.

Więcej o rodzajach szyb przeczytasz w tym wpisie.

Jak sprawdzane są szyby hartowane? Test szoku termicznego (Heat Soak Test – HST)

Proces HST (z jęz. ang. Heat Soak Test) ma na celu wykrycie potencjalnych wad szkła hartowanego. Szkło hartowane może zawierać małe cząstki siarczku niklu, które czasem dostają się do szkła float podczas produkcji. Podczas hartowania szkła, pod wpływem ciepła, cząstki te zmieniają objętość. Nagłe schłodzenie, które hartuje szkło, zatrzymuje te cząstki w stanie napięcia, co może prowadzić do późniejszych naprężeń.

Proces HST polega na kontrolowanym podgrzewaniu szkła, co pozwala na wykrycie i eliminację tafli zawierających takie zanieczyszczenia. Test ten minimalizuje ryzyko spontanicznego pęknięcia szkła, zapewniając większe bezpieczeństwo i niezawodność konstrukcji.

Specyfikacja techniczna szyb okiennych

Wskaźnik izolacyjności akustycznej (Rw) 

Wskaźnik izolacyjności akustycznej jest określany w decybelach (dB) i wskazuje poziom ochrony przed hałasem, jaki zapewnia szyba. Im wskaźnik Rw jest wyższy, tym skuteczniej szyby chronią przed dźwiękami dobiegającymi z drugiej strony okna. Więcej na temat okien dźwiękoszczelnych piszemy w tym artykule.

Wskaźnik oddawania barw (Ra)

Wskaźnik Ra, znany również jako CRI (z ang. Colour Rendering Index), jest miarą, która określa, w jaki sposób barwy przedmiotów są widziane po drugiej stronie szkła. Im wyższy wskaźnik, tym lepiej szkło oddaje naturalne kolory. 

Przykładowo, wartość Ra wynosząca 100 oznacza, że barwy przedmiotów widzianych przez szkło są odwzorowane w taki sposób, jakby szklanej przeszkody nie było. Co ciekawe, producenci oświetlenia zalecają wskaźnik Ra dla światła sztucznego na poziomie co najmniej 80, aby zapewnić stosunkowo wierne i naturalne odwzorowanie barw.

Wskaźnik selektywności (S)

Wskaźnik selektywności S (od ang. selectivity), jest parametrem określającym stosunek ilości światła słonecznego do ilości energii cieplnej przepuszczanych przez dane przeszklenie. Im wyższy parametr S, tym lepiej szyba chroni przed nagrzewaniem się wnętrza budynku pod wpływem promieni słonecznych.

Parametr „S” oblicza się ze wzoru:

S=Lt/g

Gdzie Lt to ilość światła słonecznego przepuszczanego przez przeszklenie, a g to ilość przepuszczanej energii cieplnej.

Współczynnik g szyby

Współczynnik g określa całą ilość energii słonecznej, która przenika przez szybę z zewnątrz do środka budynku. Proces ten jest rezultatem wielu zjawisk, gdzie energia słoneczna może być wiele razy odbijana i absorbowana wewnątrz szyby zespolonej, a następnie emitowana na zewnątrz budynku lub do wnętrza pomieszczenia.

Współczynniki Lt i Lr

Wskaźnik Lt określa procent światła słonecznego dochodzącego do zewnętrznej powierzchni szyby, które jest w stanie przeniknąć do wnętrza budynku. Jest to miara efektywności przepuszczania światła przez szybę.

Wskaźnik Lr określa z kolei procent światła słonecznego, które jest odbijane od zewnętrznej powierzchni szyby. Im niższa wartość wskaźnika, tym mniej odbijanego światła.

Jaka jest różnica pomiędzy parametrem Ug a Uw?

U_w oznacza współczynnik przenikania ciepła względem całego okna, natomiast U_g dotyczy jedynie przenikalności cieplnej samej szyby. Więcej na ten temat przeczytasz w naszym wpisie dotyczącym parametrów okien.

Co oznaczają numery podawane w opisach szyb zespolonych?

Opis budowy szyby zespolonej w formacie np. 4/16/4 lub 6/12/6/10/6 odnosi się do grubości poszczególnych elementów zestawu szybowego oraz odległości pomiędzy nimi

Mogą jeszcze występować w opisie okna takie szyby jak 33.1, np. 33.1/12/4/12/4, czy 44.4 /12/4/12/4 w oknach w klasie bezpieczeństwa RC2.

To rozwiązanie jest często stosowane w miejscach, gdzie wymagana jest zwiększona wytrzymałość oraz bezpieczeństwo, a także lepsza izolacja akustyczna okien.