Okna fix, przesuwne, rozwierne, uchylne czy rozwierno-uchylne – które okna najlepiej sprawdzą się w Twoim domu? Pomożemy Ci dokonać najlepszego wyboru! Dowiedz się, jakie są sposoby otwierania okien i jak odczytywać rysunki techniczne konstrukcji.
Sposób otwierania okien może mieć wpływ na bezpieczeństwo i wygodę ich użytkowników, koszty związane z ogrzewaniem i chłodzeniem budynku, a także na funkcjonalność pomieszczeń. Do najbardziej popularnych okien pod względem sposobu otwierania należą okna rozwierno-uchylne oraz rozwierne. W niektórych sytuacjach najlepszym wyborem okażą się jednak okna nieotwierane typu fix (inaczej stałe lub całoszklane). Wyjaśniamy, jak działają poszczególne rodzaje okien i jakie okna wybrać w zależności od funkcji pomieszczenia.
Okno fix – co to znaczy?
Okna fix są oknami nieotwieranymi, szklonymi w ramie lub, rzadziej, w skrzydle. Oznacza to, że nie można ich użyć do wietrzenia pomieszczeń i trzeba wyjść z domu, by umyć je od zewnętrznej strony. Mimo tych ograniczeń inwestorzy coraz częściej wybierają okna fix do domów jednorodzinnych. Mają one bowiem tę przewagę nad oknami rozwiernymi i uchylnymi, że pozwalają na tworzenie wyjątkowo dużych i efektownych przeszkleń. „Widok bez ograniczeń”, „obraz w ścianie”, „otwarta przestrzeń” to najpopularniejsze określenia stosowane przez projektantów i architektów polecających to rozwiązanie. Faktycznie, zastosowanie okna bez okuć, klamki i skrzydła sprawia, że przy tej samej wielkości całej konstrukcji w oknie typu fix można zamontować większe przeszklenie niż w oknach rozwiernych i uchylnych, co sprawia, że w pomieszczeniu jest jaśniej.
Większa ilość światła wpadającego do pomieszczenia nie jest jedyną korzyścią, która wynika z zastosowania w budynku okna fix. W porównaniu do okien rozwiernych i uchylnych okna stałe są też bardziej stabilne statycznie, zapewniają lepsze parametry cieplne i nie wymagają sezonowej regulacji okuć. Dzięki oknom stałym wnętrze zyskuje też naturalną dekorację – rama niejako oprawia widok za oknem. Niewątpliwym atutem okien stałych jest też ich niższa cena.
Okna typu fix najczęściej stosowane są pomieszczeniach na parterze, ponieważ umycie tych okien wymaga dostępu do nich również od zewnątrz. Zdarza się jednak, że inwestorzy decydują się na zamontowanie ich na wyższych kondygnacjach, licząc się z koniecznością zatrudnienia firmy z uprawnieniami do pracy na wysokościach do ich umycia. Wybierając okno fix do swojego domu, warto zestawić je w jednym pomieszczeniu z oknami otwieranymi, które umożliwią wietrzenie wnętrza lub zamontować w pomieszczeniu wentylację mechaniczną.
Okna rozwierne
Okna rozwierne to okna otwierane podobnie jak drzwi lub szafki. Po przekręceniu klamki otwieramy skrzydło, przyciągając lub odpychając je od siebie. W Polsce największą popularnością cieszą się okna otwierane do wewnątrz. Okna otwierane na zewnątrz zwane są oknami skandynawskimi, ponieważ największym zainteresowaniem cieszą się właśnie w tej części Europy. Mają one także nieco inny kształt ramy i skrzydła w porównaniu do okien, które są dostępne w Polsce. Okna rozwierne, bez funkcji uchyłu, wybierane są najczęściej do punktów usługowych (okienka do wydawania towaru) oraz pomieszczeń niemieszkalnych w domach, np. piwnic, strychów, kotłowni.
Okna uchylne
Okna uchylne możemy otworzyć tylko od jednej strony – w górnej części skrzydła. W podobny sposób działają też rzadziej stosowane okna odchylne, które uchylają się od przeciwnej, dolnej części okna. Klamka w oknach uchylnych umiejscowiona jest zazwyczaj w górnej części skrzydła, ale może się również znajdować po lewej lub prawej stronie.
Tego typu okna najlepiej sprawdzą się w biurach, restauracjach czy budynkach przemysłowych – czyli tam, gdzie jest ograniczona przestrzeń oraz, ze względów bezpieczeństwa, w przedszkolach, żłobkach, szkołach podstawowych i szpitalach.
Okna z funkcją uchylną dobrze sprawdzą się też w pokoju dziecięcym. Tak otwarte okno minimalizuje ryzyko wypadnięcia przez nie, a jednocześnie zapewnia możliwość wietrzenia pomieszczenia. Więcej o zabezpieczeniach do okien dla dzieci piszemy tutaj.
W porównaniu do okien rozwiernych okna uchylne mają jeszcze jedną istotną zaletę – otwierając okna uchylne, nie musimy ściągać rzeczy z parapetu. Kiedy chcemy wywietrzyć pomieszczenie, wszystkie kwiatki, figurki czy książki mogą pozostać na miejscu.
Okna rozwierno-uchylne
Okna rozwierno-uchylne (lub uchylno-rozwierne) to najpopularniejszy rodzaj okien. Możemy otworzyć je na oścież, jeżeli zależy nam na wpuszczeniu do pomieszczenia dużej ilości powietrza lub kiedy chcemy umyć okno. Gdy chcemy zapewnić stały dopływ powietrza, ale nie możemy otworzyć okna na oścież, wystarczy, że uchylimy je od góry. Połączenie funkcji rozwiernej i uchylnej zapewnia wysoki komfort użytkowania okien i umożliwia ich wszechstronne zastosowanie.
Okna przesuwne
Okna przesuwne najczęściej znajdują zastosowanie w postaci drzwi tarasowych, które zdobywają coraz większą popularność w nowym budownictwie. Inwestorzy znacznie rzadziej niż kiedyś montują klasyczne drzwi balkonowe otwierane w sposób rozwierno-uchylny. Nowoczesne drzwi tarasowe pozwalają na tworzenie dużych przeszkleń, a podczas otwierania nie zajmują dodatkowej powierzchni. Do najbardziej popularnych należą drzwi w systemach PSK i HST. HST są oknami podnoszono-przesuwnymi, natomiast PSK – uchylno-przesuwnymi. Schematy ich otwierania znajdziesz na rysunkach nr 7 i 8 w dalszej części wpisu.
Okna obrotowe
Okna obrotowe ścienne są przede wszystkim stosowane w Skandynawii. Mogą mieć różne kształty, najczęściej okrągły, kwadratowy lub prostokątny. Mogą być obracane w osi poziomej — zarówno do wewnątrz, jak i na zewnątrz pomieszczenia.
Jakie są największe plusy okien obrotowych? Poza ciekawym i niestandardowym designem należy do nich np. możliwość wietrzenia dwustrumieniowego, które polega na ujściu ciepłego powietrza przez górną część otworu okiennego oraz jednoczesny dopływ zimnego i świeżego powietrza dolną częścią.
Okna obrotowe stosowane są w Polsce najczęściej w postaci świetlików i okien dachowych. Rzadziej się je spotyka zamontowane w ścianach, dlatego niewielu producentów zajmuje się ich produkcją. Jeśli zastanawiasz nad montażem tego typu okien, dowiedz się więcej od naszych specjalistów.
Okna odstawne
Okno odstawne możemy jednocześnie zamknąć i… otworzyć. Jak to możliwe? Po odpowiednim przekręceniu klamki ustawiamy okno w pozycji wietrzenia. Wówczas specjalne okucia powodują, że skrzydło na całym obwodzie jest odstawione od ościeżnicy w odległości kilku milimetrów. Okno sprawia wtedy wrażenie zamkniętego, jednak w rzeczywistości jest odsunięte od ramy. Dzięki temu możemy wietrzyć pomieszczenie przy jednoczesnym zachowaniu wysokiego poziomu ochrony przed hałasem, deszczem, silnym wiatrem czy insektami.
Kierunki otwierania okien
Kierunek otwierania okien ma kluczowe znaczenie w odniesieniu do aranżacji wnętrz. Dotyczy co prawda zaledwie dwóch kierunków (prawy i lewy), jednak kiedy nie uwzględnimy tego podziału w naszych planach budowy, możemy być zaskoczeni np. mniejszą powierzchnią użytkową podczas otwierania okna.
Okno prawe czy lewe? Kierunek otwierania zależy od tego, po której stronie ramy okiennej są zawiasy. Jeżeli znajdują się po prawej stronie, mamy do czynienia z oknem prawym. Zawiasy z lewej strony oznaczają okno lewe. Informacja ta dotyczy okien rozwiernych lub rozwierno-uchylnych, które możemy otworzyć na oścież.
Kierunki i sposoby otwierania okien – jak czytać rysunki?
Graficzne oznaczenia dotyczące sposobów i kierunków otwierania okien znajdują się w normie PN-EN 12519:2007. Odczytanie rysunków nie wymaga jednak specjalistycznej wiedzy technicznej. Poniżej przedstawiamy przykłady poszczególnych rodzajów okien.
Powyższe zdjęcia przedstawiają okna rozwierno-uchylne lewe i prawe. Warto zwrócić uwagę na oznaczenia, które czasami mogą pojawić się przy rysunkach:
• 1-SK – oznacza okno jednoskrzydłowe,
• URL – uchylno-rozwierne lewe (czyli to samo, co rozwierno-uchylne – kolejność słów nie ma tutaj znaczenia),
• URP – uchylno-rozwierne prawe.
Rysunki w ofertach producentów stolarki najczęściej odzwierciedlają widok okna od wewnątrz. Rysunek na szybie przedstawia schemat otwierania okna – szczyt trójkąta wskazuje miejsce, w którym okno może być otwierane.
Rysunek trzeci pokazuje okno dwuskrzydłowe, w którym jedno skrzydło jest rozwierne lewe, natomiast drugie uchylno-rozwierne prawe. Warto podkreślić, że w przypadku kierunków otwierania okien często możemy spotkać osobny zapis, oddzielony od opisu sposobu otwierania skrzydła: OL (okno lewe) i OP (okno prawe).
W przypadku okien nieotwieranych typu fix, oznaczenia na rysunkach mogą zawierać puste pole lub posiadać krzyżyki. Okna fix różnią się od siebie szkleniem stałym w skrzydle lub w ramie. Pierwsza wersja najczęściej jest stosowana wtedy, gdy obok okna nieotwieranego znajduje się jeszcze inne, otwierane okno i inwestorowi zależy na tym, by konstrukcje się od siebie nie różniły wizualnie. Druga opcja najczęściej jest wybierana wtedy, gdy okno fix występuje pojedynczo.
Okno odstawne, prócz tego, że zapewnia funkcję wietrzenia, może być również otwierane w taki sposób, jak inne rodzaje okien. Często spotykanym przykładem jest np. wersja rozwierno-uchylna, która znajduje się na rysunku nr 9.
Sposoby otwierania okien – podsumowanie
Jakie rodzaje okien wybrać do domu, uwzględniając sposób ich otwierania? Drzwi przesuwne to dobry pomysł, jeśli myślimy o salonie i pokoju dziennym. Z kolei w innych pokojach – tam, gdzie to tylko możliwe – warto zaopatrzyć się w okna rozwierno-uchylne z funkcją odstawną. Taki rodzaj okien daje nam najwięcej możliwości manewru przy wietrzeniu pomieszczeń oraz myciu szyb.
Wybór stolarki okiennej powinniśmy jednak poprzedzić analizą, która obejmuje możliwości i ograniczenia związane z poszczególnymi pomieszczeniami, a także nasze preferencje i posiadany budżet. Jeśli rozważasz zakup okien, w tym rzadziej spotykanych okien obrotowych i odstawnych, skontaktuj się z nami, chętnie doradzimy w doborze optymalnych rozwiązań.