Głogówek – stąd jesteśmy, tu tworzymy nasze produkty i to z tym miejscem łączą nas szczególne więzi. Wspieramy lokalne wydarzenia, szczególnie kulturalne i sportowe, lokalne fundacje oraz finansujemy publikacje historyczne dotyczące tego fascynującego regionu.
Historia i zabytki Głogówka
Pierwsze wzmianki o osadzie Glogovia pochodzą z 1076 roku. Miejscowość otrzymała prawa miejskie już w 1275 roku, co czyni ją jednym z najstarszych miast Śląska. Przez wieki Głogówek należał do księstwa opolskiego i był drugą siedzibą książąt opolskich. W XV wieku był nawet stolicą księstwa głogówecko-prudnickiego.
Nazwa miejscowości wzięła się od rosnących tu niegdyś bujnych krzewów głogu. Bogata roślinność do dziś jest charakterystyczną cechą miasta. Jak pisze Günter Hauptstock w książce „Z dziejów Głogówka” miasto „zachwyca pięknem swych panoram. Od zachodu, z kierunku Prudnika, uwagę zwraca już z daleka położone na wzgórzu »miasto wież« otoczone wysokimi drzewami, które nadały mu również nazwę »miasta w zieleni«’”.
Pierwsza znana weduta Głogówka pochodzi z 1536 roku. Jej twórcą jest malarz, który podróżował w taborze palatyna Ottheinricha w drodze z Bawarii do Krakowa. Obraz przedstawia m.in. nieistniejącą dziś wieżę mieszkalną piastowskiego zamku.
Źródło: Goryl J., Bielenin P.: 750 lat historii. Franciszkanie w Głogówku, 1264-2014, Wrocław 2014, Wydawnictwo ZET
Jednym z symboli miasta jest renesansowy zamek. Nieznana jest dokładna data jego powstania, ale z prac archeologicznych wiadomo, że na przełomie XIII/XIV wieku opolscy Piastowie mieli tu swoją warownię.
Panowanie Piastów to zresztą jeden z najbardziej pomyślnych okresów w dziejach miasta — Głogówek stał się drugą rezydencją księcia, który władał księstwem opolsko-raciborskim. W latach 1420-1460 miasto wybiło się na niezależność, zyskując status stolicy księstwa głogówecko-prudnickiego. W 1532 roku następuje kres rządów Piastów na ziemiach głogóweckich, jednak zamek wciąż pozostaje świadkiem wielu wydarzeń — również tych o znaczeniu światowym. W 1655 roku na zamku wraz z całym dworem schronił się król Polski, Jan II Kazimierz Waza. Tym samym Głogówek staje się tymczasową stolicą Polski, centrum narad wojskowych oraz miejscem, w którym organizowany jest ruch oporu przeciwko Szwedom. Znacznie później, bo na początku XIX wieku, schronienie przed wojskami Napoleona otrzymuje tu sławny kompozytor, Ludwig van Beethoven. To w Głogówku pisze V Symfonię. Utwór został zadedykowany ówczesnemu właścicielowi zamku, księciu Franciszkowi Joachimowi Oppersdorffowi.
Źródło: Goryl J., Bielenin P.: 750 lat historii. Franciszkanie w Głogówku, 1264-2014, Wrocław 2014, Wydawnictwo ZET
W przestrzeni miasta uwagę zwraca również inny świadek głogóweckich dziejów — zespół klasztorny franciszkanów z 1264 roku. Z książki „750 lat historii. Franciszkanie w Głogówku, 1264-2014” możemy dowiedzieć się, jak ważnym ośrodkiem już w XIII wieku było miasto. Zakonnicy zakładali bowiem klasztory w miejscach o dużym znaczeniu, które dawały szerokie perspektywy do rozwoju działalności. Zespół budynków przetrwał do dziś, choć ze względu na liczne pożary i zniszczenia był wielokrotnie przebudowywany i odnawiany.
Żródło: Hura K.: Śląskie Loreto: Sanktuarium Matki Bożej Loretańskiej w Głogówku, Wrocław 2015, Wydawnictwo ZET
Pisząc o dziejach Głogówka, nie sposób nie wspomnieć o „Śląskim Loreto”, czyli Domku Loretańskim ufundowanym przez Jerzego III Oppersdorffa w 1634 roku. To kaplica należąca do zespołu klasztornego Franciszkanów, zbudowana na wzór Santa Casa w Loreto.
Freski w kaplicy namalowane są na otynkowanych fragmentach ścian o bardzo nieregularnych kształtach. Jak głosi legenda, włoscy i morawscy artyści, mimo trzykrotnych prób, nie byli w stanie ozdobić ścian kaplicy. Tynki, na których znajdowały się świeżo namalowane freski, odpadały w niewyjaśnionych okolicznościach po każdym dniu pracy artystów. Uznano w końcu, że to akt woli Bożej, dlatego ostatecznie namalowano jedynie freski na resztkach tynku, które pozostały na ścianach świątyni.
Z budowli, które nie przetrwały próby czasu, warto wspomnieć o ratuszu, który powstał w Głogówku już w 1359 roku. Obecna budowla na głogóweckim rynku to neorenesansowy ratusz z 1608 roku.
W jakich granicach znajdował się Głogówek?
W XVI wieku całe księstwo opolsko-raciborskie, w tym Głogówek, przeszło pod panowanie czeskich Habsburgów, zaś w kolejnym stuleciu miasto weszło w granice Królestwa Prus. Do końca II Wojny Światowej Głogówek był miastem niemieckim, mimo wcześniejszych prób włączenia go do Polski w trakcie Powstań Śląskich.
Ciekawostka:
pierwsze pole golfowe na ziemiach należących obecnie do Polski powstało w Głogówku w 1911 roku! Była to prywatna inwestycja rodziny Radziwiłłów. Informuje o tym Niemiecki Rocznik Golfowy datowany na 1912 rok.
Na przestrzeni wieków zmieniały się granice, władcy i włodarze, ale szczególnie jedna rzecz pozostaje w Głogówku niezmienna — to wielokulturowość miasta i jego mieszkańców.
Do napisania tekstu zainspirowały nas publikacje, które znajdują się w poniższej bibliografii. Cieszymy się, że jako miłośnicy lokalnej historii mogliśmy wesprzeć ich powstanie.
Bibliografia:
- Młynarska H.: Legendy, podania i opowieści historyczne z Głogówka i okolic, Wrocław 2010, Agencja Wydawnicza a linea
- Hauptstock G.: Z dziejów Głogówka, Głogówek 2009, Wydawnictwo MS
- Goryl J., Bielenin P.: 750 lat historii. Franciszkanie w Głogówku, 1264-2014, Wrocław 2014, Wydawnictwo ZET
- Hura K.: Śląskie Loreto: Sanktuarium Matki Bożej Loretańskiej w Głogówku, Wrocław 2015, Wydawnictwo ZET
Inne publikacje współfinansowane przez firmę Filplast:
- Kłuskiewicz J.: Wspomnienia z Głogówka, Opole, 2018, Wydawnictwo MS
- Bractwo Strzeleckie w Głogówku — folder ze zdjęciami
